ผมเคยทำงานอยู่ในยุคที่เจ้านายเป็น “เจ้านาย” จริงๆ คือดุมากเวลาทำงาน เรียกว่าตะโกนด่ากันข้าม Floor เลยก็มี สมัยก่อนถ้าประชุมกันแล้วนายจะขว้างแปรงลบกระดานใส่กำแพงเพราะความโมโหเรื่องอะไรสักอย่าง
ก็เป็นสิ่งที่ “พอจะ” ยอมรับได้กันในยุคนั้น
มาตอนนี้เหรอครับ ถ้าใครขว้างแปรงลบกระดานรับรองได้ลง TikTok ภายในวันนั้นแน่นอน โลกเราเปลี่ยนไปมากแล้วจากวันที่ผมเข้าทำงานใหม่ๆ
มนุษย์มักคิดว่าเราใช้เหตุผลเป็นเครื่องมือหลักในการตัดสินใจเรื่องต่างๆ รอบตัวเรา แต่แท้จริงแล้วเราใช้ความรู้สึกในการตัดสินใจมากกว่ามาก หนึ่งในการตัดสินใจที่สำคัญที่สุดในชีวิตอย่างการเลือกคู่ครอง มนุษย์มักใช้ความรู้สึกมากกว่าเหตุผลเยอะ แต่นั่นก็แหละ อันนั้นคือความรัก
แต่กับการตัดสินใจที่สำคัญมากเช่นกัน อย่างการสัมภาษณ์เพื่อหาผู้ที่เหมาะสมกับงานที่ว่างอยู่ โดยเฉพาะในตำแหน่งสำคัญๆ ยิ่งตำแหน่งสำคัญเท่าไร การเลือกจะเกี่ยวข้องกับความรู้สึกมากขึ้นไปด้วย เช่น ถ้า Candidate จบคณะเดียวกับเราและมหาวิทยาลัยเดียวกับเรา โอกาสที่เราจะ “ชอบ” คนนี้มากกว่าจะมีมากขึ้น และเมื่อชอบมากกว่า โอกาสในการรับเลือกก็มีมากกว่าอย่างแน่นอน
ดังนั้นการที่เราทำให้คนรอบตัวเราสัมผัสได้ว่าเราเป็นคนที่น่าคบหา น่าทำงานด้วย หรือรวมๆ คือเป็นที่ใครอยู่ด้วยแล้วก็สบายใจ ย่อมทำให้ชีวิตเราดีขึ้นในทุกๆ ด้านอย่างแน่นอน
หนึ่งทักษะที่สำคัญมากที่จะทำให้เกิดสิ่งนี้ได้คือ EQ หรือ “Emotional Intelligence”
ในโลกที่เปลี่ยนแปลงไปเร็วมาก นอกจากเราจะต้องเรียนรู้เรื่องใหม่ๆ ตลอดเวลาแล้ว การมี Emotional Intelligence ก็สำคัญมากเช่นเดียวกัน และจะเป็นปัจจัยที่ช่วยเสริมความสำเร็จของบุคคลได้ดี
Emotional intelligence ถูกบัญญัติขึ้นโดยนักจิตวิทยาชื่อ Peter Salovey และ John D. Mayer แต่เป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลายเมื่อ Daniel Goleman นำมาเผยแพร่ต่อ ซึ่ง EQ นั้นพูดถึงการเข้าใจ, ความสามารถในการจัดการและใช้ความรู้สึกอย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งกับตัวเองและต่อผู้อื่น
EQ นั้นสำคัญอย่างมากในการรักษาความสัมพันธ์ที่แข็งแรงทั้งในระดับของการทำงานและส่วนบุคคลด้วย พร้อมยังช่วยยกระดับการสื่อสารและการทำงานร่วมกับผู้อื่น โดยส่วนประกอบของ EQ จะได้แก่
[ ] Self-awareness (การตระหนักรู้ในตนเอง)
รับรู้และเข้าใจถึงความรู้สึกที่ส่งผลต่อการกระทำของเรา เข้าใจจุดอ่อน จุดแข็ง และสิ่งที่กระตุ้นให้เราเกิดความรู้สึกต่างๆ เหล่านั้น
[ ] Self-regulation (การควบคุมตนเอง)
การจัดการและควบคุมอารมณ์และปฏิกิริยาของตัวเรา โดยเฉพาะในสถานการณ์ที่มีความเครียดสูง
[ ] Motivation (แรงจูงใจ)
การควบคุมอารมณ์ของเราเพื่อให้มีสมาธิจดจ่อกับเป้าหมายและขับเคลื่อน
[ ] Empathy (การเอาใจใส่)
เข้าใจและแบ่งปันความรู้สึกของผู้อื่น และตอบสนองต่ออารมณ์ของพวกเขาด้วยความเห็นอกเห็นใจ
[ ] Social Skills (ทักษะทางสังคม)
การสร้างและรักษาความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้น การสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ และการแก้ไขข้อขัดแย้ง
จริงๆ เรื่องราวของการใช้ EQ ไม่ได้เป็นอะไรที่ซับซ้อนเท่าไรนัก ผมเคยมีน้องที่รู้จักกันสมัยเรียนชื่อฝ้าย เธอเป็นผู้อำนวยการอยู่ในบริษัทเทคโนโลยีแห่งหนึ่ง ซึ่งก็ต้องบอกว่าเป็นบริษัทที่มีความวุ่นวายปั่นป่วนพอควร จากการที่ธุรกิจมันหมุนเร็วมาก ทำให้บางทีระบบหรือมาตรการต่างๆ ไม่สามารถใช้ได้ เรียกว่าต้องมีการด้นสดหน้างานอยู่ตลอดเวลา และ Job Desctiption นี่สามารถโยนทิ้งออกนอกหน้าต่างไปได้เลย
ฝ้ายเก่งเรื่องความเชี่ยวชาญด้านเทคนิค แต่มีปัญหากับการจัดการทีมของเธออย่างมาก ซึ่งมันทำให้เธอกังวลอยู่เสมอ เหมือนมีเมฆดำๆ ลอยอยู่รอบๆ ตัวเธอทั้งวัน เพราะไม่รู้จะจัดการยังไง เธอเลยแสดงออกแบบดูใจร้อน หรือก็ไม่สนใจทีมไปเลย เป็นผลให้ทีมของเธอมีขวัญกำลังใจต่ำและอัตราการลาออกสูง
เมื่อตระหนักถึงปัญหา ฝ้ายจึงมาขอคำแนะนำเพื่อพัฒนา EQ ของเธอ เธอเริ่มต้นด้วยการให้ความสำคัญกับการตระหนักรู้ในตนเอง เรียนรู้ที่จะรับรู้ถึงอารมณ์และแรงกระตุ้นของเธอ และทำความเข้าใจว่าสิ่งเหล่านี้ส่งผลกระทบต่อทีมของเธออย่างไร จากนั้นเธอก็พยายามควบคุมตนเอง ฝึกเทคนิคในการจัดการอารมณ์และตอบสนองต่อสถานการณ์ที่ท้าทายอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
ฝ้ายยังได้ฝึกฝนทักษะการเอาใจใส่ รับฟังสมาชิกในทีมอย่างกระตือรือร้นและทำความเข้าใจมุมมองของพวกเขา ความเข้าใจใหม่นี้นำไปสู่การปรับปรุงการสื่อสารและการทำงานร่วมกันภายในทีมของเธอ ซึ่งทั้งหมดทั้งมวลนี้ใช้เวลานาน ไม่ใช่แบบวันสองวัน แต่ว่าแม้ว่าจะล้มลุกคลุกคลานพอสมควร มีช่วงต้องแอบหนีไปร้องไห้ในห้องน้ำบ้าง แต่ผลการประเมินโดยทีมของเธอนั้นดีขึ้นถึง 1 เกรด (ซึ่งเยอะมากๆ) ภายในเวลาเพียง 6 เดือน
เมื่อ EQ ของฝ้ายเติบโตขึ้น ประสิทธิภาพของทีมของเธอก็เช่นกัน พวกเขาเริ่มไว้วางใจความเป็นผู้นำของเธอ รู้สึกมีค่าและเคารพมากขึ้น และเริ่มมีส่วนร่วมในงานของทีมมากยิ่งขึ้น การเปลี่ยนแปลงของฝ้ายแสดงให้เห็นพลังของการมี Emotional Intelligence ต่อความเป็นผู้นำและการเปลี่ยนแปลงของทีม
แล้วเราจะพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์อย่างไร?
การพัฒนา EQ นับว่าเป็นการเดินทางที่ยาวนานตลอดชีวิต แต่วิธีต่อไปนี้อาจจะช่วยให้คุณเริ่มต้นได้
1. ฝึกทบทวนตนเอง: ประเมินอารมณ์ ความคิด และปฏิกิริยาของตัวเองอย่างสม่ำเสมอ ลองจดบันทึกหรือฝึกสติ เช่น การทำสมาธิ และการทำ Gratitude Journal ทั้งสองอย่างนี้ช่วยได้มากทีเดียว
2. ขอคำติชม: ลองขอความคิดเห็นที่ตรงไปตรงมาจากเพื่อนร่วมงาน เพื่อน และครอบครัวเกี่ยวกับการตอบสนองทางอารมณ์และการมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคมของตัวคุณเอง ซึ่งการทำ One on One Feedback ในที่ทำงานนั้นก็เป็นอีกทางเลือกหนึ่ง ซึ่งควรที่จะต้องทำอย่างสม่ำเสมอและมีการติดตามความคืบหน้าอยู่เรื่อยๆ
3. พัฒนาทักษะการฟังอย่างกระตือรือร้น: ลองทำความเข้าใจอารมณ์และมุมมองของผู้อื่นอย่างแท้จริงผ่านการฟังอย่างตั้งใจและถามคำถามปลายเปิด
4. จัดการกับความเครียด: ลองหาวิธีที่ดีต่อสุขภาพในการรับมือกับความเครียด เช่น การออกกำลังกาย การหายใจลึกๆ หรือการขอความช่วยเหลือจากผู้อื่น เอาจริงๆ การดูแลร่างกายให้รับมือกับความเครียดได้นั้นสำคัญมากๆ นะครับ สำหรับผู้ใหญ่วัยทำงานแล้ว บางทีการได้นอนเพิ่มขึ้นวันละ 1 ชั่วโมงอย่างเดียว ก็อาจจะทำให้งานคุณดีขึ้นจากหน้ามือเป็นหลังมือเลยก็ได้
5. พัฒนาทักษะการสื่อสารของคุณ: ฝึกฝนการสื่อสารที่ชัดเจน กระชับ และมีความเห็นอกเห็นใจ ทั้งด้วยวาจาและการสื่อสารอื่นๆ ที่ไม่ใช่คำพูด เช่น การเขียน เป็นต้น
ความฉลาดทางอารมณ์เป็นทักษะพื้นฐานที่ช่วยให้ตัวเรานั้นมีปฏิสัมพันธ์ที่มีประสิทธิภาพและประสบความสำเร็จในโลกการทำงาน เมื่อมี EQ แล้ว คุณก็จะสามารถก้าวผ่านความซับซ้อนของชีวิตการทำงานได้อย่างง่ายดายและมั่นใจมากขึ้น คุณจะไม่เพียงแต่เป็นผู้นำและสมาชิกในทีมที่มีประสิทธิภาพมากขึ้นเท่านั้น แต่ยังเป็นบุคคลที่มีความเห็นอกเห็นใจและเข้าใจมากขึ้นด้วย
Adam Grant เคยกล่าวไว้ว่า
“Some of the greatest moments in human history were fueled by emotional intelligence.”
“ช่วงเวลาที่เจ๋งสุดๆ ของมนุษย์หลายครั้งก็เกิดมาจากความฉลาดทางอารมณ์นี่เแหละ”
#worklife
#softskill
#missiontothemoon
#missiontothemoonpodcast
