สงกรานต์กำลังจะมาถึง ซึ่งเป็นช่วงที่ใครหลายๆ คนกลับไปอยู่บ้าน กลับไปเจอครอบครัว กลับไปเจอญาติๆ และแน่นอนว่าการรวมตัวกันแบบนี้มักมาพร้อมกับคำถามที่อาจทำให้เราอึดอัดใจ “เมื่อไรจะแต่งงานสักที?” “ทำงานได้เงินเดือนเท่าไรแล้ว?” “ยังไม่คิดมีลูกอีกเหรอ?” หรือแม้แต่ “ทำไมอ้วนขึ้น/ผอมลงจัง?”
แต่น่าสนใจว่า แม้เราจะรู้สึกอึดอัดเมื่อโดนถามคำถามเหล่านี้ หลายครั้งเราก็ไม่ทันสังเกตว่าตัวเองก็อาจกำลังถามคำถามแบบเดียวกันกับคนอื่น โดยเฉพาะกับญาติที่อายุน้อยกว่า หรือคนที่เราไม่ได้เจอบ่อยๆคำถามที่เราคิดว่าเป็นการแสดงความสนใจ อาจกลายเป็นเรื่องที่ทำให้คนถูกถามรู้สึกอึดอัดใจได้
ในช่วงเทศกาลสงกรานต์นี้ เราควรระวังไม่ถามคำถามที่อาจทำให้คนอื่นอึดอัด เพื่อให้ทุกคนได้มีความสุขกับการกลับบ้านโดยไม่ต้องเตรียมคำตอบหรือหลบหน้าใคร มาดูกันว่ามีคำถามแบบไหนบ้างที่เราควรหลีกเลี่ยง
คำถามที่ไม่ควรถาม
Alison Wood Brooks ศาสตราจารย์จาก Harvard Business School ได้แบ่งคำถามที่ไม่ควรถามออกเป็น 3 แบบ
1. คำถามย้อนกลับ
เป็นการถามเพียงเพื่อจะได้พูดเรื่องตัวเองต่อ เช่น ถามว่า “เป็นไงบ้าง?” แล้วรีบเล่าเรื่องของตัวเองยาวเหยียดโดยไม่สนใจคำตอบของคนที่ถูกถามเลย
2. คำถามจับผิด
เป็นคำถามที่เหมือนจะทดสอบความรู้อีกฝ่าย แม้ว่าบางทีจะมาจากความอยากรู้จริงๆ แต่หลายครั้งคนที่ฟังอาจรู้สึกเหมือนถูกคุกคาม เช่น เมื่อมีคนบอกว่าชอบดูซีรีส์เรื่องใหม่ แล้วเราตอบว่า “จริงเหรอ? เราได้ยินมาว่ามันไม่ค่อยสนุกนะ เธอชอบอะไรในเรื่องนี้ล่ะ?” แบบนี้ทำให้คนฟังรู้สึกเหมือนกำลังถูกตัดสินหรือทำให้ดูไม่รู้เรื่องรู้ราวได้
3. คำถามซ้ำๆ
การถามเรื่องเดิมหลายครั้ง แม้จะเปลี่ยนคำพูดไป จะทำให้อีกฝ่ายรู้สึกเหมือนถูกกดดัน เช่น “มีแฟนยัง?” “ไม่เหงาเหรอ?” “อายุเท่านี้แล้ว ไม่คิดจะหาคู่เหรอ?” ในความเป็นจริงแล้ว ถ้าอีกฝ่ายไม่อยากตอบ ก็ควรปล่อยไปและเปลี่ยนเรื่องคุย
ทำไมคนถึงถามคำถามที่ทำให้อึดอัด?
F. Diane Barth นักจิตบำบัด อธิบายว่ามีอย่างน้อย 6 เหตุผล ได้แก่
1. เขาไม่รู้ว่าคำถามนั้นไม่เหมาะสม
บางคนอาจมีปัญหาในการเข้าใจความรู้สึกของผู้อื่น ทำให้ไม่รู้ว่าคำถามของตัวเองทำให้คนอื่นอึดอัด โดยเฉพาะคนรุ่นเก่าที่อาจมองว่าการถามเรื่องส่วนตัวเป็นเรื่องปกติในครอบครัว
2. ดื้อรั้น อยากทำตัวแหกกฎ
บางคนรู้ว่าไม่ควรถาม แต่คิดว่า “ก็ไม่เห็นเป็นไร ก็ฉันอยากจะถาม!”
3. อยากทำให้คนอื่นอึดอัด
บางครั้งคนถามเพราะความอิจฉาหรือต้องการทำให้อีกฝ่ายรู้สึกไม่สบายใจ
4. เคยเจอแบบนี้มาก่อน
คนที่เคยถูกถามแบบทำให้อึดอัดมาก่อน อาจจะทำแบบเดียวกันกับคนอื่นบ้าง เพื่อให้ตัวเองรู้สึกแข็งแกร่งขึ้น
5. อยากช่วย
บางคนมีเจตนาดี แต่วิธีการผิด เช่น ญาติผู้ใหญ่ที่ถามเรื่องน้ำหนักเพราะห่วงสุขภาพ แต่ทำให้คนถูกถามรู้สึกอับอาย
6. อยากสร้างความสัมพันธ์
บางครั้งคนที่ถามว่าเมื่อไรจะแต่งงานหรือมีลูก อาจแค่พยายามหาเรื่องคุยเพื่อสร้างความสัมพันธ์ แม้จะทำได้ไม่ดีนัก
เป็นคนคุยสนุกด้วยการถามคำถามที่ดี
การเป็นคนที่น่าคุยด้วยไม่ใช่แค่การไม่ถามคำถามที่ทำให้อึดอัด แต่ยังรวมถึงการถามคำถามที่ดีด้วย โดยทุกคนสามารถลองทำแบบนี้ได้
[ ] เมื่อคนอื่นเล่าเรื่องของเขาอยู่ เราอย่าเพิ่งรีบเล่าเรื่องของตัวเอง
[ ] ตั้งใจฟังจริงๆ และถามต่อเกี่ยวกับสิ่งที่เขาเล่า
[ ] อ้างถึงสิ่งที่เคยคุยกันมาก่อน แสดงให้เห็นว่าเราจำได้และสนใจ
ทางที่ดีให้ถามเกี่ยวกับความสนใจโดยไม่ตัดสิน เช่น “มีหนังหรือซีรีส์อะไรน่าดูบ้างไหม?” หรือถามเรื่องทั่วไปที่จะไม่ทำให้คนอื่นอึดอัดใจ เช่น “มีร้านอาหารอร่อยๆ แนะนำไหม?”
การเข้าใจว่าควรถามอะไรและไม่ควรถามอะไร จะช่วยให้เราเป็นคนที่ใครๆ ก็อยากคุยด้วย และมีความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่น หากสามารถพูดคุยอย่างสร้างสรรค์ได้ช่วงสงกรานต์ก็จะเป็นช่วงเวลาแห่งความสุขและสนุกสนานอย่างแท้จริง
อ้างอิง
– People who are easy to talk to never ask these 3 types of questions : Aditi Shrikant, CNBC – https://bit.ly/4j7yxbI
– Why People Ask You Awkward and Annoying Questions : F. Diane Barth L.C.S.W., Psychology Today – https://bit.ly/3XFgbqd
#trend
#relationship
#communicationskill
#missiontothemoon
#missiontothemoonpodcast
