ตั้งแต่เกิดโรคระบาด คนก็หันมาพึ่งพาเทคโนโลยีมากขึ้นอย่างรวดเร็ว ตั้งแต่การสั่งอาหาร การซื้อสินค้า การบริจาคเงินทำบุญ ไปจนถึงการทำธุรกรรม แค่มีเพียงโทรศัพท์หรือแท็บเล็ต เราก็ทำกิจกรรมเหล่านี้ได้โดยสะดวก
และในด้านของการทำงานก็เช่นกัน จากการเข้าออฟฟิศทุกวันจันทร์-ศุกร์ ก็กลายเป็นการทำงานและประชุมผ่านระบบออนไลน์ จากการพิมพ์เอกสารไปให้หัวหน้าเซ็น ก็กลายเป็นการส่งไฟล์แบบ PDF ให้เซ็นด้วย e-Singnature
“แท็บเล็ต โทรศัพท์ และคอมพิวเตอร์” ได้เข้ามาแทนที่ “ปากกาและกระดาษ” และกลายมาเป็นเครื่องมือสำคัญในชีวิตประจำวัน
แน่นอน คนจำนวนมากยินดีกับการเปลี่ยนแปลงนี้ เพราะชีวิตเราสะดวกมากขึ้น รวดเร็วมากขึ้น แถมดีต่อสิ่งแวดล้อมมากกว่า แต่เราเคยสงสัยไหมว่าการเลือกหรือเซ็นผ่านอุปกรณ์เทคโนโลยีเหล่านี้ จะมีผลต่อ “การตัดสินใจ” ของเราไหม!?!
ว่าด้วยเรื่องปากกา กระดาษ และความจำ
มีงานวิจัยหลายงานที่ศึกษาเรื่องความสามารถในการจำ ระหว่างการเขียนด้วยปากกา vs การพิมพ์ และหลายคนคงเคยอ่านเรื่อง ‘การเขียนดีกว่าการพิมพ์’ อะไรทำนองนี้มาแล้ว
แต่การเขียนด้วยปากกา vs เขียนด้วยปากกา Stylus บนแท็บเล็ตล่ะ?
งานวิจัยหนึ่งจากประเทศญี่ปุ่นในปี 2021 ที่ตีพิมพ์ในวารสาร Frontiers in Behavioral Neuroscience ได้ศึกษาการทำงานของสมองระหว่างการเขียนด้วยปากกา-กระดาษ การเขียนด้วยปากกาดิจิทัลบนแท็บเล็ต และ การพิมพ์ โดยมีผู้เข้าร่วมการทดลองเป็นนักศึกษาจากมหาวิทยาลัยต่างๆ จำนวน 48 คน
ผลการทดลองพบว่า กลุ่มที่ใช้ปากกาเขียนลงบนกระดาษไม่เพียงแต่มีความสามารถในการจำที่ดีกว่า แต่สมองหลายส่วนของพวกเขายังมีการทำงานมากกว่า เช่น ในส่วนฮิปโปแคมปัส (Hippocampus) พรีคิวเนียส (Precuneus) เปลือกสมองส่วนการเห็น (Visual Sortices) และสมองส่วนหน้าที่เกี่ยวกับภาษา เป็นต้น
ดังนั้นหากพูดถึงในเรื่องความจำแล้ว เราพอจะสรุปได้ว่าการใช้ปากกา-กระดาษ มีแนวโน้มที่จะทำให้ผู้ใช้จดจำได้ดีกว่า อย่างไรก็ตาม ผลกระทบในเรื่อง “การตัดสินใจ” ล่ะ
เลือกสิ่งที่มีประโยชน์มากกว่าด้วยปากกาและกระดาษ
เมื่อต้นเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา บทความจากเว็บไซต์ Harvard Business Review ได้ตีพิมพ์งานวิจัยหนึ่งที่พูดถึงอิทธิพลของเทคโนโลยีต่อการตัดสินใจเลือกของมนุษย์ โดยมีผู้เข้าร่วมการทดลองกว่า 2,500 คนจากประเทศอเมริกาและจีน
โดยงานวิจัยครั้งนี้ได้มุ่งเน้นการตัดสินใจในเรื่องที่เกี่ยวกับ “ศีลธรรม” และ การตัดสินใจที่มี “ประโยชน์กับตัวเราหรือสังคม” โดยเฉพาะ เช่น การบริจาคเงิน การกุศล หรือการเลือกมื้ออาหาร
ผลวิจัยพบว่า คนที่ต้องเลือกผ่านการใช้กระดาษและปากกาเขียนคำตอบ จะเลือกตัวเลือกที่มีประโยชน์ต่อตนหรือสังคมมากกว่า เป็นต้นว่า พวกเขาจะเลือกบริจาคเงินให้มูลนิธิ เลือกทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย หรือ เลือกซื้อหนังสือที่ให้ความรู้มากกว่าความบันเทิง
ทำไมจึงเป็นเช่นนี้?
เมื่อให้ผู้เข้าร่วมการทดลองอธิบายความรู้สึกของการตัดสินใจผ่านอุปกรณ์ต่างๆ ว่ามันสมจริง รู้สึกจับต้องได้ และแตกต่างกันอย่างไรบ้าง ผลพบว่าสาเหตุที่กลุ่มปากกา-กระดาษ เลือกตัวคำตอบที่ดีหรือมีประโยชน์นั้นเป็นเพราะพวกเขารู้สึกว่า การตัดสินใจนั้นเป็น “เรื่องจริง” มากกว่าบนกระดาษ
แถมการตัดสินใจนั้นจะแสดงตัวตนของพวกเขาในฐานะคนคนหนึ่ง ทำให้พวกเขาเลือกตัวเลือกที่ดูมีศีลธรรมหรือประโยชน์มากกว่า (พูดง่ายๆ คือเลือกข้อที่ทำให้ตัวเองดูดีนั่นเอง!)
แม้จะเป็นรายละเอียดเล็กๆ แต่เราจะเห็นได้ว่าเพียงแค่อุปกรณ์ในการเลือกต่างกัน ก็อาจทำให้ผลลัพธ์เปลี่ยนได้ ในครั้งต่อไป หากเราต้องการให้คนตัดสินใจเลือกในเรื่องสำคัญๆ ลองกลับมาใช้วิธีเดิมๆ อย่างกระดาษ-ปากกา ก็อาจจะทำให้การตัดสินใจของพวกเขาไปในทางที่มีประโยชน์มากขึ้นก็ได้นะ
และถึงแม้งานวิจัยนี้จะจำกัดแค่ในเรื่องเกี่ยวกับศีลธรรมและคุณประโยชน์ แต่ก็เป็นการศึกษาที่ชวนให้เราฉุกคิดว่า หากอุปกรณ์ในการเลือกมีอิทธิพลเช่นนี้ ครั้งต่อไปเราต้องระวังให้มากขึ้นก่อนตัดสินใจเลือก หรือ เซ็นยินยอมอะไรบนแท็บเล็ตเสียแล้ว!
อ้างอิง
https://bit.ly/3PM5lI3
https://bit.ly/3pE2YMU
https://bit.ly/3wqXqck
.
เนื้อหาอื่นๆ ที่น่าสนใจ
– อยากจำให้ได้ อยากเข้าใจให้ดี ลองกลับมา ‘เขียนด้วยมือ’ ดูสิ! :: https://bit.ly/3QOOLZm
#missiontothemoon
#missiontothemoonpodcast
#psychology
