Self-Esteem คือการมองเห็นคุณค่าของตัวเอง ซึ่งสะท้อนผ่านการรู้สึกภูมิใจ มั่นใจ รวมไปถึงการมีความสุขกับการเป็นตัวเอง
ดูเหมือนว่า Self-Esteem น่าจะอยู่ในตัวของคนทุกคน แต่ในความเป็นจริงแล้วไม่ใช่เลย หลายคนแม้จะประสบความสำเร็จในชีวิต มีหน้าที่การงานดี มีความรักที่สมหวัง แต่กลับไม่ได้รู้สึกว่าตนเองมีคุณค่า หรือไม่ได้รู้สึกมีความสุขอย่างที่คนอื่นเข้าใจ
การมี Self-Esteem เป็นเรื่องสำคัญมาก เพราะเราคงจะอยู่อย่างทุกข์ทรมานกับร่างที่ใช้ชีวิตไปวันๆ โดยไม่อาจสัมผัสถึงความสุข ความภาคภูมิใจ และพลังใจใดๆ
จริงๆ แล้ว Self-Esteem เป็นสิ่งที่สร้างขึ้นมาได้ ซึ่งบทความบนเว็บไซต์ Medium เรื่อง “4 Psychological Habits for Better Self-Esteem” ที่เขียนโดย Nick Wignall ได้พูดถึงการพัฒนา Self-Esteem ด้วยการสร้างนิสัยผ่านพฤติกรรมที่ดีของตัวเอง 4 ข้อ ดังนี้
1. รักษาสัญญากับตัวเอง
คนที่มี Self-Esteem ต่ำมักจะเก่งมากกับการรักษาสัญญาต่อคนอื่น แต่กลับไม่เคยรักษาสัญญาต่อตัวเองได้เลย ลองสังเกตตัวเองดูว่าคุณเป็นคนที่แคร์คนอื่นมากเกินไปหรือเปล่า คุณพยายามจะให้ในทุกสิ่งที่คนอื่นๆ ต้องการ จนมันเริ่มกัดกินพื้นที่ส่วนตัวและเวลาที่คุณมอบให้ตัวเองหรือไม่
สมมติว่า คุณมีเพื่อนคนหนึ่งที่ไม่สนใจฟังคำแนะนำของคุณ ผิดนัดบ่อย และไม่รักษาคำพูด คุณก็คงอยากตีตัวออกห่าง ไม่อยากคบต่อ จนถึงขั้นรู้สึกหมดศรัทธากับเพื่อนคนนั้น
ซึ่งนี่คือสิ่งที่ตัวคุณต้องเจอทุกวัน คุณที่ผิดสัญญากับตัวเอง ไม่สนใจทำตามความต้องการของตัวเอง ตามใจคนอื่นมากกว่าตัวเอง — จึงไม่แปลกใช่ไหมที่คุณจะรู้สึก “หมดคุณค่า” ในตัวเอง
ดังนั้น ถ้าอยากเพิ่ม Self-Esteem คุณจึงควรเริ่มต้นด้วยการรักษาสัญญากับตัวเองเป็นอันดับแรก
2. อยู่กับคนที่ดีต่อใจ
คนที่เราใช้ชีวิตอยู่ด้วยนั้นมีอิทธิพลต่อลักษณะนิสัยของเราอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ถ้าคุณอยู่กับคนขี้เกียจเยอะๆ คุณก็มีแนวโน้มจะเป็นคนขี้เกียจไปด้วย เช่นเดียวกับเรื่องพฤติกรรมและ Self-Esteem
ลองสังเกตดูว่า ในตอนที่คุณต้องอยู่ในวงสนทนาที่คุณเชื่อมต่อกับใครก็ไม่ติด คุณจะรู้สึกว่าตัวเองรู้น้อยหรือเปล่าที่คุยกับคนอื่นไม่รู้เรื่อง หรือการต้องแฮ้งเอาต์กับคนที่ไม่ได้มีความสนใจตรงกัน คุณต้องพยายามอย่างมากที่เข้าไปในโลกของเขา อินไปเรื่องของเขา
สุดท้ายคุณก็จะเริ่มรู้สึกว่าตัวเองไร้ค่า และไม่ชอบตัวเองขึ้นเรื่อยๆ แต่มันก็ยากที่จะหลีกเลี่ยงสถานการณ์แบบนั้น สิ่งที่คุณพอจะทำได้เมื่อต้องอยู่กับคนที่ ‘ไม่ดีต่อใจ’ ก็คือ คุณสามารถพิจารณาต่อได้ว่า ทำไมเราจึงรู้สึกเช่นนั้น เพื่อจะรับรู้ว่า สิ่งต่างๆ ที่เกิดขึ้นนั้นไม่ได้เป็นความผิดของคุณ
อย่าลืมหาคนที่ดีต่อใจ คนที่ทำให้คุณชอบตัวเองเวลาที่ได้อยู่กับคนคนนั้น และใช้เวลากับเขาเพื่อเพิ่ม Self-Esteem ให้ตัวเอง
3. พูดคุยกับตัวเองอย่างสุภาพ
ในทุกๆ ช่วงชีวิต เรามักจะมีใครบางคนที่ทำให้เรารู้สึกแย่กับตัวเองอยู่ทุกวัน อาจเป็นเจ้านายที่ตำหนิเราแม้เรื่องเล็กๆ น้อยๆ คอยจับผิดในทุกการกระทำจนเราประสาทเสีย หรือแฟนเก่าที่บอกว่าเราเป็นแฟนที่แย่ นิสัยไม่ดี จนกลายเป็นแผลในใจที่ไม่อาจลบเลือน
คำพูดที่เจอทุกๆ วันจะค่อยๆ กด Self-Esteem ให้ลดลง จนในที่สุดมันก็หมดสิ้น เมื่อถึงตอนนั้น คุณจะกลายเป็นคนที่เชื่อในทุกคำที่คนอื่นบอก และยอมรับว่าตัวเองไม่มีอะไรดีสักอย่าง
ลองใจดีกับตัวเองเยอะๆ พูดคุยและชื่นชมตัวเองบ่อยๆ ไม่ว่าจะเรื่องเล็กน้อยแค่ไหน ทำทุกวันจนกลายเป็นนิสัย แล้ว Self-Esteem ของคุณจะค่อยๆ เพิ่มขึ้น
4. เชื่อในคุณค่าของตัวเอง
ข้อสุดท้ายนี้ดูจะยากเหลือเกิน แต่เป็นสิ่งสำคัญมากที่จำเป็นต้องทำ นั่นคือการพยายามมองให้เห็นว่าตัวเองมีคุณค่า โดยเริ่มต้นจากการ “ทำตามนัด” ที่เราได้นัดหมายกับตัวเองไว้ เช่น การไปออกกำลังกายตอน 6 โมงเย็น ตามที่วางแผนไว้
ถ้าคุณทำได้ตามที่คิด คุณจะไม่ผิดหวังกับตัวเอง เลิกกล่าวโทษและอยู่กับความผิดหวังนั้น
นอกจากคำแนะนำจากบทความข้างต้นแล้ว เรายังอยากแนะนำให้คุณตรวจสอบ “สิ่งที่คุณให้ความสำคัญ” ในชีวิต ลองดูว่าสามอันดับแรกของคุณมีอะไรบ้าง — งาน ครอบครัว เพื่อน คนรัก ตัวเอง
ถ้าหนึ่งในนั้นไม่มีคำตอบว่า “ตัวเอง” นั่นคงถึงเวลาที่คุณต้องกลับมามองคุณค่าของตนเองอย่างจริงจังแล้ว